AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ 7/12 : ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΠΑΙΔΩΝ:ΕΜΠΟΔΙΑ & ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ

Α. Ενέργειες του προσωπικού του Κ.Η. Δίπυλον για την ευαισθητοποίηση γονέων και εκπαιδευτικών με στόχο τη συμμετοχή τους στο Διάλογο για την Εκπαίδευση των Μουσουλμανοπαίδων

1. Συνάντηση στο χώρο του Κ.Η με τον σχολικό σύμβουλο κ. Παπαδόπουλο για τον προγραμματισμό της εκδήλωσης και για τον προγραμματισμό επισκέψεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στα σχολεία της γειτονιάς.

2. Επικοινωνία με τους σχολικούς συμβούλους κ. Μπούρα και κ. Καλογεράκη.

3. Επικοινωνία με τη Διεύθυνση Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας

συγκεκριμένα με τον κ. Βασίλη Χρονόπουλο.

4. Επικοινωνία με τη Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας και Σχολικής Μέριμνας του Δήμου Αθηναίων: Αποστολή Πρόσκλησης.

5. Επικοινωνία με το Κέντρο Συμπαράστασης Παιδιού και Οικογένειας (κ. Λαιμού) και με τους Δρόμους Ζωής (κ . Βαρλά).

6. Επίσκεψη στα σχολεία (87^ο, 85^ο και 64^ο ) ενημέρωση των εκπαιδευτικών και πρόσκληση υποβολής εισηγήσεων από πλευράς τους για την συμμετοχή στην εκδήλωση.

7. Ενημέρωση γονέων που τα παιδιά τους προσέρχονται για ενισχυτική διδασκαλία στο Κ.Η αλλά και όλων των εξυπηρετούμενων που τα παιδιά τους φοιτούν στο σχολείο.

8. Ενημέρωση του Συλλόγου των Ελλήνων Μουσουλμάνων : επικοινωνία με τον κ. Κουρού Χουσεϊν.

9. Επίσκεψη και ενημέρωση της κοινότητας των Πομάκων στην περιοχή της Πλ. Βάθη.

10. Αποστολή Προσκλήσεων λοιπούς Φορείς: ΜΚΟ, Κοινωνικές Υπηρεσίες όμορων Δήμων, Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς κ.λπ.

Β. Συμμετοχή

Στη συνάντηση παρευρέθηκαν τέσσερις εκπαιδευτικοί από 87^ο Διαπολιτισμικό Σχολείο, η υπεύθυνη πολιτιστικών προγραμμάτων της Α’ Διεύθυνσης Δημοτικής Εκπαίδευσης κ. Πόπη Κύρδη, ο σχολικός σύμβουλος κ. Χάρης Παπαδόπουλος , η σύμβουλος ειδικής αγωγής κ. Ξανθή Καλογεράκη, η κ. Λαιμού Μυρτώ και η κ. Πέπη Κάραλη από το Κέντρο Συμπαράστασης Παιδιού και Οικογένειας και η κ. Ειρήνη Παπαγεωργίου, ασκούμενη κοινωνική λειτουργός.

Γ. Περίληψη

Στη συνάντηση συζητήθηκε η δυσκολία των μουσουλμάνων μειονοτικών μαθητών να ανταποκριθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία θετικά, σε σύγκριση και με τα παιδιά των μεταναστών, που είναι αλλόγλωσσα και από διάφορο πολιτισμικό υπόβαθρο.

Τέθηκε το ερώτημα, αν υπάρχουν μουσουλμάνοι μειονοτικοί δάσκαλοι -εκτός από τα μειονοτικά- στα δημοτικά σχολεία της χώρας και ειπώθηκε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν θετικό. Ωστόσο, πλην των αποφοίτων της ΕΠΑΘ (Ειδική Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσαλονίκης) από όπου και αποφοιτούν οι μουσουλμάνοι δάσκαλοι που εργάζονται στα μειονοτικά σχολεία και τα ιεροσπουδαστήρια, μόλις τελευταία, και εξ αιτίας μέτρων όπως η ποσόστωση, μειονοτικοί έχουν καταφέρει να εισέλθουν στα ελληνικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Συζητήθηκε η θετική διάσταση που θα είχε η διδασκαλία της τουρκικής γλώσσας στα σχολεία όπου φοιτούν μειονοτικοί τουρκόφωνοι μαθητές, καθώς και η δυσκολία εφαρμογής ενός τέτοιου μέτρου για πολιτικούς λόγους.

Ιδιαίτερα για τους Ρομ μαθητές και τα παιδιά των δρόμων, το ερώτημα «πώς θα ενταχθούν στο σχολείο» είναι καυτό.

Αναφέρθηκε το παράδειγμα της Γερμανίας, όπου μαθητές που παρουσιάζουν τέτοια προβλήματα, συμμετέχουν σε προγράμματα απόκτησης δεξιοτήτων στη φύση, υπό τη μορφή εργαστηρίων, με σκοπό τόσο την ψυχολογική αποκατάστασή τους, όσο και την υγιή ανάπτυξη και συγκρότηση της προσωπικότητάς τους.

Διατυπώθηκε και η μέγιστη σημασία που θα είχε η εφαρμογή του παρόντος νόμου για την υποχρεωτική εκπαίδευση, ο οποίος προς το παρόν αγνοείται και καταστρατηγείται.

Από τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς του 85^ου Διαπολιτισμικού Δημοτικού, διατυπώθηκαν απόψεις για τις τάξεις υποδοχής, οι οποίες κατά τα λεγόμενά τους υπολειτουργούν, διότι διαπνέονται από «οικονομίστικη» λογική, το ίδιο και η περίφημη «διαπολιτισμική εκπαίδευση», διότι δεν υπάρχουν καν ειδικά προσαρμοσμένα εγχειρίδια. Η στάση των γονέων κρίνεται από τους δασκάλους ως αρνητική. Οι προτάσεις αφορούν στη δημιουργία κινητών τάξεων και στην αναβάθμιση του παιδαγωγικού υλικού.

Διατυπώθηκε η άποψη ότι ζητούμενο αποτελεί η αποδοχή, τόσο από το σχολείο όσο και από τους ίδιους τους μαθητές και τις οικογένειες, της πολλαπλής ταυτότητας: η έννοια της «ταυτότητας», βασική για την υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας, δεν είναι πάντοτε μονοδιάστατη, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως αυτής των μουσουλμάνων μειονοτικών, είναι περίπλοκη και αμφιλεγόμενη, και χρήζει αφ’ ενός παρατήρησης και διερεύνησης, αφ’ ετέρου κατανόησης και αποδοχής.

Επισημάνθηκε ότι και στη Θράκη, στην εστία δηλαδή της μουσουλμανικής μειονότητας, υπήρχαν αντίστοιχα προβλήματα και δεν υπήρχε ούτε κι εκεί κοινωνική προοπτική. Παρόλ’ αυτά, με μια σειρά από μέτρα που πάρθηκαν στοχευμένα για την εκπαίδευση της μειονότητας, τα πράγματα άλλαξαν κατά γενική ομολογία προς το καλύτερο.

Περαιτέρω υπογραμμίστηκε η σημασία της μητρικής γλώσσας, και πως η καλή γνώση της γραφής της βοηθάει στην καλή εκμάθηση άλλων γλωσσών. Κατά συνέπεια, και της ελληνικής.

Πολύ σημαντική θεωρήθηκε για την παρέμβαση η καλή κοινωνική σχέση των φορέων (σχολείο, οργανώσεις) με τη μουσουλμανική κοινότητα, τα μέλη της οποίας πρέπει να αισθάνονται ασφάλεια κι εμπιστοσύνη προκειμένου να ανταποκριθούν θετικά προς αυτό που τους ζητείται.

Ακόμη επισημάνθηκε η μη κατανόηση της χρησιμότητας, εκ μέρους των μελών της κοινότητας, που έχει η τακτική φοίτηση των παιδιών στο σχολείο: τα παιδιά πρέπει να «μάθουν» ιστορία χωρίς να κατανοούν τη χρησιμότητα της ιστορικής σκέψης. Περαιτέρω, τα παιδιά καλούνται να κάνουν μικρές ή μεγάλες υπερβάσεις και γνωστικά άλματα: πρέπει να γράψουν ορθογραφημένα λέξεις των οποίων δεν γνωρίζουν τη σημασία, ή πρέπει να ακούσουν ή να αφηγηθούν μια ιστορία, χωρίς πρώτα να έχουν συνειδητοποιήσει την έννοια της συνέχειας και της χρονικής διαδοχής.

Τέλος, υπογραμμίστηκε ο ρόλος των στερεότυπων (συγκεκριμένα επαγγέλματα, επίδομα ως κύρια πηγή εισοδήματος, ενίοτε παραβατικές πράξεις, συμμετοχή μόνο στην κλειστή ζωή της κοινότητας κ.ά.), ως έχων την ευθύνη για την ανάπτυξη του χαμηλού αυτοσυναισθήματος και των χαμηλών προσδοκιών που τα μέλη της κοινότητας δείχνουν να έχουν.

Δ. Διαπιστώσεις

• Περιορισμένη συμμετοχή των εκπαιδευτικών, των εκπροσώπων των Κρατικών Φορέων για θέματα Εκπαίδευσης (σχολικών συμβούλων, Δημοτικών Φορέων που ασχολούνται με τα θέματα εκπαίδευσης κ.λπ.). Η περιορισμένη συμμετοχή συνάδει με τη γενική κατάσταση που επικρατεί στο πεδίο της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης.
• Έλλειψη συμμετοχής από πλευράς γονέων. Η ελλιπής συμμετοχή των γονέων θα μπορούσε να αποδοθεί αφενός στο θέμα των προτεραιοτήτων που θέτουν για την καθημερινή ζωή, στο μειωμένο ενδιαφέρον για τη σχολική φοίτηση, στην αδυναμία τους να συνδιαλέγονται με τους Εκπαιδευτικούς Φορείς στον χώρο πραγματοποίησης της εκδήλωσης (εκτός Κέντρου Ημέρας) που μάλιστα επικαλέστηκαν για να «δικαιολογήσουν» την απουσία τους («χάθηκα», «δεν ήξερα πώς να έρθω» κ.λπ.) καθώς και στο ότι δεν «είχαν πού να αφήσουν» τα παιδιά.
• Πολλαπλά εμπόδια στη διαπολιτισμική κατανόηση της μουσουλμανικής οικογένειας και του μουσουλμάνου μαθητή λόγω της αλληλοεπικάλυψης των πολιτισμικών παραγόντων με τις διαστάσεις του κοινωνικού αποκλεισμού.
• Απουσία προτάσεων και ενός εναλλακτικού μελλοντικού σχεδίου δράσης με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων μερών (εκπαιδευτικοί- κοινωνικοί φορείς και γονείς)
• Ύπαρξη πολλών υπό συζήτηση παραμέτρων με αποτέλεσμα να μην επικεντρωθεί η συζήτηση στους στόχους της.

Ε. Σημαντικά ζητήματα που αναδείχθηκαν από τη συνάντηση

• προθυμία για την προσαρμογή του σχολείου στις εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών της κοινότητας (κινητές τάξεις κ.λπ.)
• προθυμία για την προσέγγιση της μουσουλμανικής οικογένειας
• αδυναμία στην κατανόηση του προφίλ της μουσουλμάνας μητέρας
• ευέλικτο σχολικό ωράριο
• σταδιακή κατανόηση γνώσεων των μαθητών (το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν τη σημασία των ελληνικών λέξεων)

ΣΤ. Προτάσεις Κέντρου Ημέρας

1. Ολιστική στήριξη των οικογενειών: επίλυση κοινωνικοπρονοιακών προβλημάτων, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση γονέων, που θα αποτελέσει τη βάση για την αγωγή των γονέων
2. Ολιστική στήριξη των μαθητών με ουσιαστικές παρεμβάσεις (εφαρμογή ειδικών διαδραστικών προγραμμάτων, με τη χρήση εποπτικών μέσων και των τεχνών)
3. Αδιάλειπτη συνεργασία με το σχολείο και τις οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή
4. Οι μη κυβερνητικοί φορείς να αποτελούν δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ σχολείου-οικογένειας
5. Ψυχαγωγικές εκδηλώσεις με συμμετοχή γονέων που θα πραγματοποιούνται σε σχολικό περιβάλλον με σκοπό την εξοικείωση των γονέων
6. Εκπαιδευτικά σεμινάρια προς τους εκπαιδευτικούς με σκοπό την κατανόηση του προφίλ της μουσουλμανικής οικογένειας
7. Πραγματοποίηση μαθητικών ομάδων από επαγγελματίες ψυχικής υγείας με σκοπό την κοινωνικοποίηση των μαθητών